Vi khuẩn coliform là gì? Cách xử lý coliform trong nước

Vi khuẩn coliform là gì?

Vi khuẩn Coliform là một nhóm vi khuẩn Gram âm, kỵ khí, không có bào tử và có hình que. Chúng có khả năng nằm bất động tại chỗ hoặc di chuyển được. Trong khoảng thời gian 24 – 48 tiếng, vi khuẩn coliform có thể lên men đường lactose và sinh ra hơi, aldehyde và axit. Coliform có thể được tìm thấy trong nhiều môi trường khác nhau, bao gồm đất, nước, thực phẩm và hệ tiêu hóa của động vật và con người.

Mặc dù không phải tất cả vi khuẩn coliform đều có hại. Sự hiện diện của chúng trong nước thường là dấu hiệu cho thấy sự ô nhiễm bởi vi khuẩn đường ruột hoặc phân động vật. Một số loại coliform, đặc biệt là E. coli, có thể gây ra các bệnh đường tiêu hóa nghiêm trọng như tiêu chảy, mất nước, thậm chí tử vong, đặc biệt là đối với trẻ em và người già.

Vì vậy, việc kiểm tra và loại bỏ coliform khỏi nước sinh hoạt và ăn uống là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe con người.

Các loại vi khuẩn Coliform

Vi khuẩn coliform được chia thành ba nhóm chính: Tổng số coliform, coliform phân và Escherichia coli (E. coli). Mỗi nhóm có các đặc điểm và vai trò khác nhau trong việc đánh giá chất lượng vệ sinh của nước và thực phẩm.

Tổng số vi khuẩn Coliform (Total Coliform):

Tổng số coliform bao gồm một nhóm rộng các vi khuẩn được tìm thấy trong môi trường tự nhiên, chẳng hạn như đất, nước mặt và thực vật. Các vi khuẩn này có thể lên men đường lactose và sản sinh ra khí và axit trong vòng 24-48 giờ ở nhiệt độ 35-37°C.

Coliform phân (Fecal Coliform):

Coliform phân là một nhóm con của tổng số coliform, bao gồm các vi khuẩn có nguồn gốc từ phân của động vật máu nóng, bao gồm cả con người. Chúng có khả năng lên men đường lactose ở nhiệt độ cao hơn (44.5°C) trong vòng 24 giờ. Sự hiện diện của coliform phân trong nước cho thấy nước đã bị ô nhiễm bởi phân và có thể chứa các vi khuẩn, virus, hoặc ký sinh trùng gây bệnh.

Escherichia coli (E. coli):

1. coli là một loại cụ thể của coliform phân, được tìm thấy trong ruột và phân của động vật máu nóng. Hầu hết các chủng E. coli không gây hại, nhưng một số chủng như E. coli O157

có thể gây bệnh nghiêm trọng. Sự hiện diện của E. coli trong nước uống là dấu hiệu rõ ràng của ô nhiễm phân, và có nguy cơ cao hơn về các bệnh đường tiêu hóa.

Chỉ số coliform là gì?

Coliform là thủ phạm gây ô nhiễm nguồn nước , do vậy cần xác định mức độ ô nhiễm trước khi xử lý. Chỉ số Coliform chính là thước đo giúp bạn biết được tình trạng nước bị ô nhiễm nặng hay nhẹ.

Chỉ số Coliform là một thang đo xác định hàm lượng vi khuẩn coliform tồn tại trong từng đơn vị thể tích nước, qua đó phản ánh mức độ sạch hoặc ô nhiễm của nguồn nước đó. Chỉ số này giúp xác định hiện trạng ô nhiễm và mức độ an toàn của nước đối với con người.

Việc xác định mức độ ô nhiễm Coliform trong nguồn nước đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Chỉ số Coliform, đại diện cho số lượng vi khuẩn Coliform trong một đơn vị thể tích nước, được sử dụng như thước đo chính xác để đánh giá mức độ ô nhiễm nguồn nước.

Do vi khuẩn coliform có kích thước hiển vi nên không thể đo chính xác bằng giác quan và dụng cụ thông thường. Các phương pháp xác định coliform trong nước thường được thực hiện trong phòng thí nghiệm bởi các đơn vị kiểm định chuyên nghiệp.

Quy định về giới hạn chỉ số coliform trong nước

Để đảm bảo an toàn cho nước, Bộ Y tế và Bộ Tài nguyên Môi trường đã ban hành các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định mức giới hạn cho chỉ số coliform trong từng loại nước. Các quy chuẩn này xác định ngưỡng coliform cho phép trong nước thải, nước sinh hoạt, nước ăn uống và nước uống trực tiếp. Chỉ số coliform càng cao, mức độ ô nhiễm nước càng lớn, do đó, các quy định này giúp kiểm soát và bảo vệ chất lượng nước để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng.

• Nước thải loại A : Được áp dụng cho nước thải công nghiệp được xử lý để đưa vào các nguồn nước dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt. Giới hạn cho phép các chất gây ô nhiễm trong nước thải được giảm xuống mức tối thiểu để đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người khi sử dụng nước này.
• Nước thải loại B : Được áp dụng cho nước thải công nghiệp không được đưa vào các nguồn nước dùng cho mục đích sinh hoạt. Các giới hạn cho phép có thể lỏng lẻo hơn so với nước thải loại A, nhưng vẫn phải tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường và ngăn ngừa ô nhiễm nước.

Như vậy, để đảm bảo nước dùng cho mục đích ăn uống an toàn nhất. Nước phải tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất của Bộ Y tế, tức là hàm lượng E. coli và Coliform tổng số đều bằng 0 vi khuẩn/100ml. Việc này đảm bảo nước không bị ô nhiễm bởi phân và an toàn tuyệt đối cho sức khỏe con người.

Những tác hại của coliform với sức khỏe

Vi khuẩn Coliform là một nhóm vi khuẩn có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, đặc biệt là những người có sức đề kháng yếu như người già và trẻ em. Dưới đây là những tác hại chính của vi khuẩn Coliform:

• Vi khuẩn Coliform có thể gây ra tiêu chảy nghiêm trọng, dẫn đến mất nước. Nếu không được bù nước kịp thời, tình trạng này có thể trở nên nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ nhỏ và người già.
• Nhiễm vi khuẩn Coliform có thể gây ra các rối loạn về máu, ảnh hưởng đến sự cân bằng của các chất điện giải và các chức năng khác của cơ thể.
• Trong một số trường hợp nghiêm trọng, nhiễm khuẩn Coliform có thể dẫn đến suy thận, đặc biệt là nếu vi khuẩn này gây nhiễm trùng huyết và lan rộng đến các cơ quan khác trong cơ thể.
• Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm vi khuẩn Coliform có thể dẫn đến tử vong, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch yếu hoặc bị suy giảm chức năng thận.

Như vậy  Coliform là mối nguy hại to lớn đến sức khỏe cộng đồng, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm và thậm chí tử vong. Do đó, việc phòng ngừa nhiễm trùng Coliform là vô cùng cần thiết. Hãy thực hiện các biện pháp đơn giản sau để tránh xa nguy cơ nhiễm trùng Coliform:

• Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch sau khi đi vệ sinh, thay tã, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với động vật.
• Nấu chín kỹ thịt, gia cầm, trứng và hải sản trước khi sử dụng.
• Rửa sạch trái cây và rau quả dưới vòi nước sạch an toàn trước khi ăn.
• Sử dụng nước đã được khử trùng hoặc xử lý đúng cách, nước xử lý qua máy lọc nước RO là một lựa chọn tốt cho gia đình bạn sử dụng hàng ngày.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với phân động vật, đặc biệt là phân gia súc.

Biểu hiện khi cơ thể nhiễm coliform

Khi cơ thể nhiễm vi khuẩn Coliform, các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nhiễm khuẩn và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Dưới đây là các biểu hiện phổ biến khi cơ thể bị nhiễm vi khuẩn Coliform:

• Tiêu chảy là triệu chứng phổ biến nhất. Tiêu chảy có thể từ nhẹ đến nặng, và trong một số trường hợp, có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng.
• Người nhiễm vi khuẩn Coliform thường cảm thấy đau bụng và có các cơn co thắt dạ dày. Đau bụng có thể là cảm giác âm ỉ hoặc dữ dội.
• Cảm giác buồn nôn và nôn là các triệu chứng phổ biến khác khi nhiễm vi khuẩn Coliform. Nôn mửa có thể gây mất nước và làm cơ thể suy yếu.
• Nhiễm khuẩn Coliform có thể gây sốt nhẹ đến cao, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.
• Cơ thể có thể cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt do mất nước và mất chất điện giải từ tiêu chảy và nôn mửa.
• Mất nước là một biểu hiện nguy hiểm của nhiễm khuẩn Coliform, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người già. Các dấu hiệu mất nước bao gồm khô miệng, khát nước, giảm lượng nước tiểu, da khô và mắt lõm.
• Trong các trường hợp nhiễm khuẩn nghiêm trọng, phân có thể có máu. Đây là dấu hiệu của tổn thương đường tiêu hóa và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
• Ở những trường hợp nghiêm trọng, nhiễm khuẩn Coliform có thể dẫn đến suy thận, biểu hiện qua các triệu chứng như tiểu ít, sưng phù và cao huyết áp.

Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng trên, đặc biệt là khi triệu chứng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân nước nhiễm coliform

Chất thải, nước thải không được xử lý hoặc xử lý không đúng cách

Nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp và phân động vật nếu không được xử lý đúng cách có thể thẩm thấu vào lòng đất, làm ô nhiễm nguồn nước ngầm. Hệ thống xử lý nước thải hoạt động kém hiệu quả cũng có thể khiến Coliform xâm nhập vào nguồn nước sau khi xử lý.

Nguồn nước giếng chưa được xử lý

Nước giếng khoan có thể bị ô nhiễm Coliform từ các nguồn chất thải lân cận hoặc do cấu tạo địa chất khu vực. Việc sử dụng nước giếng chưa qua xử lý có thể tiềm ẩn nguy cơ cao nhiễm vi khuẩn Coliform. Bạn nên có biện pháp xử lý nước ngầm trước khi đưa vào sử dụng.

Hoạt động sản xuất nông nghiệp

Phân bón hữu cơ và phân động vật: Sử dụng phân bón hữu cơ hoặc phân động vật trên cánh đồng gần nguồn nước có thể gây ô nhiễm nếu không được quản lý đúng cách. Nước mưa chảy qua cánh đồng có thể mang theo vi khuẩn Coliform vào nguồn nước.

Sự cố về hệ thống đường ống nước

Đường ống nước cũ, rỉ sét có thể tạo điều kiện cho Coliform phát triển và xâm nhập vào nguồn nước. Sự cố gây vỡ đường ống dẫn làm cuốn theo đất đá có chứa vi khuẩn corlifom làm ô nhiễm nước. Việc sửa chữa, bảo trì hệ thống đường ống nước không thường xuyên cũng góp phần gia tăng nguy cơ nhiễm Coliform.

Nước mưa chưa qua xử lý

Nước mưa mặc dù có thể sạch hơn so với các nguồn nước khác, nhưng vẫn có thể chứa Coliform do bụi bẩn, xác động vật và các chất ô nhiễm khác trong không khí. Sử dụng nước mưa chưa qua xử lý để sinh hoạt có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm Coliform.

Do thiên tai

Các sự cố tự nhiên như lũ lụt, bão có thể làm nước bị ô nhiễm do nước bề mặt mang theo các chất thải và vi khuẩn vào nguồn nước. Động đất có thể làm hư hỏng hệ thống cấp nước và thoát nước, dẫn đến tình trạng ô nhiễm.

Phương pháp xác định vi khuẩn coliform trong nước

Việc xác định Coliform trong nước đóng vai trò quan trọng trong đánh giá chất lượng nước và đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, do tính chất phức tạp và đòi hỏi độ chính xác cao, quy trình xét nghiệm Coliform cần được thực hiện bởi các đơn vị chuyên môn trong phòng thí nghiệm. Hãy lưạ chọn các đơn vị nằm trong danh sách được Bộ Y tế chỉ định kiểm nghiệm an toàn thực phẩm, ví dụ như Viện Y tế công cộng TP HCM, Viện Pasteur, Trung tâm Y tế Dự phòng, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng ( QUATEST1, QUATEST2, QUATEST3 ) …

Xác định sự hiện diện của Coliform trong nước đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe con người. Việc kiểm tra Coliform định kỳ giúp phát hiện sớm nguy cơ ô nhiễm vi khuẩn, từ đó có biện pháp xử lý vi khuẩn coliform kịp thời, ngăn chặn mầm bệnh lây lan. Tần xuất xét nghiệm khuyến nghị như sau :

• Kiểm tra hàm lượng coliform trong nước định kỳ 6 tháng/lần.
• Kiểm tra hàm lượng chất hóa học định kỳ 2 năm/lần.
• Kiểm tra thường xuyên hơn nếu màu sắc, mùi vị của nước có sự biến đổi khác thường.

5 cách xử lý coliform trong nước

Việc loại bỏ vi khuẩn Coliform khỏi nước là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người. Việc lựa chọn phương pháp xử lý Coliform phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguồn nước, mức độ ô nhiễm, nhu cầu sử dụng và chi phí. Sau khi xử lý Coliform, cần kiểm tra chất lượng nước thường xuyên để đảm bảo an toàn.

Đun sôi nước : Đây là phương pháp đơn giản và hiệu quả, dễ thực hiện và phù hợp cho hộ gia đình, văn phòng khi nghi ngờ nước bị nhiễm khuẩn. Đun sôi nước trong ít nhất một phút sẽ tiêu diệt vi khuẩn Coliform và các vi khuẩn gây bệnh khác. Đun sôi nước bằng máy lọc nước có chế độ nóng lạnh là giải pháp tiện lợi và an toàn.

Lọc nước : Sử dụng các hệ thống lọc nước có thể loại bỏ Coliform và các tạp chất khác khỏi nước. Có nhiều loại hệ thống lọc nước khác nhau, bao gồm màng lọc, bộ lọc than hoạt tính và máy lọc nước RO (Thẩm thấu ngược), máy lọc nước nano… Lựa chọn loại hệ thống lọc phù hợp phụ thuộc vào mục đích sử dụng nước và chất lượng nguồn nước cần xử lý.

Sử dụng clo: Clo là một chất khử trùng hiệu quả và phổ biến được sử dụng trong xử lý nước sinh hoạt và nước thải. Thêm clo vào nước sẽ tiêu diệt vi khuẩn Coliform. Tuy nhiên cần sử dụng liều lượng clo chính xác để đảm bảo an toàn và hiệu quả, tránh quá liều có thể gây hại cho sức khỏe.

Khử trùng bằng men giấm vi sinh : Là giải pháp hiệu quả và an toàn để loại bỏ vi khuẩn E Coli, Coliform, Trực khuẩn mủ xanh (Pseudomonas) và các vi khuẩn kỵ khí khác trong nước. Men giấm Proxitane 15:23 với thành phần 15 % giấm ăn công nghiệp và 23% oxy già có tính oxy hóa cao dễ dàng tiêu diệt các vi khuẩn. Men giấm Proxitane được ứng dụng phổ biến khử khuẩn dụng cụ đựng nước uống, khử khuẩn thực phẩm và các bề mặt, dụng cụ sản xuất và chế biến thực phẩm.

Sử dụng tia UV: Tia UV ( tia cực tím ) có khả năng tiêu diệt vi khuẩn Coliform bằng cách phá hủy DNA của chúng. Hệ thống khử trùng bằng tia UV được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống cấp nước đô thị, công nghiệp cũng như trong các máy lọc nước uống dùng cho gia đình, văn phòng, trường học. Ưu điểm của phương pháp này là không tạo ra các sản phẩm phụ hóa học có hại.

Khử trùng bằng ozone: Ozone là một chất oxy hóa mạnh có khả năng tiêu diệt vi khuẩn Coliform và các vi khuẩn gây bệnh khác. Hệ thống ozone hóa thường được sử dụng trong các nhà máy xử lý nước sinh hoạt và nước uống . Ozone có hiệu quả cao trong việc tiêu diệt vi khuẩn và không để lại dư lượng hóa chất trong nước.

Khử trùng bằng cloramin: cloramin là một hợp chất khử trùng có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn Coliform. Cloramin thường được sử dụng trong các hệ thống cấp nước lớn như nhà máy lọc nước sinh hoạt, Xử lý nước hồ bơi…

Nên tham khảo ý kiến của chuyên gia về xử lý nước để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với nguồn nước của bạn. Nếu bạn cần tư vấn hãy gọi ngay 0907.91.8080 để được giải đáp mọi thắc mắc hoàn toàn miễn phí.